Bevolkingsregisters bevatten verschillende gegevens over bewoners die op één adres woonden en kunnen daarom interessant zijn voor stamboomonderzoek.
Wat zijn bevolkingsregisters?
In Nijmegen wordt de bevolkingsregistratie vanaf ongeveer 1820 tot 1920 vastgelegd in bevolkingsregisters. In bevolkingsregisters werden gegevens van alle bewoners van één bepaald adres bijgehouden. Bij een verhuizing werden de vertrokken personen van een adres doorgestreept en de nieuwe bewoners onder de oude bewoners op de desbetreffende bladzijde vermeld.
In de bevolkingsregisters vindt u gegevens als familienaam en voornamen, geboortedatum en -plaats, gezinssamenstelling, religie, beroep, woonadressen en verhuizingen. Ook eventuele inwonende familieleden of bedienden werden bij het gezin ingeschreven.
Bij elke verhuizing werden de gegevens overgeschreven. Wanneer een gezin of leden uit een gezin vaak verhuisden, zijn (schrijf)fouten niet te vermijden. We raden u aan om gegevens die u in het bevolkingsregister vindt, zoals de geboortedatum, te vergelijken met de registers van de Burgerlijke Stand.
Registratie per 10 jaar
In de periode 1820-1850 kon er in Nijmegen nog niet gesproken worden van een consequente bevolkingsregistratie. De registers uit dit tijdvak zijn vaak niet compleet en iets minder betrouwbaar en goed bijgehouden dan de bevolkingsregisters van na 1850.
Vanaf 1850 kwamen er strengere voorschriften voor het bijhouden van de registers. Vanaf deze tijd werd elke 10 jaar de bevolkingsregistratie herhaald. Het huishouden werd dan opnieuw geregistreerd volgens de omstandigheden van dat moment. Voor wat betreft de periode 1850-1920 vindt u dus de gegevens van alle inwoners per adres in perioden van telkens 10 jaar (1850-1860, 1860-1870 enzovoort).
Bijzondere registers
Voor sommige groepen bewoners werden aparte registers aangelegd, zoals voor dienstboden. Deze dienstboderegisters waren bedoeld voor mensen die vaak van plek veranderden. Naast dienstboden werden ook knechten, bloemisten ed. opgenomen. Ook zijn er bijvoorbeeld schippersregisters en registers voor gestichten en internaten.
Zoeken in de bevolkingsregisters
De bevolkingsregisters van Nijmegen kunt u doorzoeken en online bekijken via het zoekscherm Personen en locaties. Vult u bij 'Persoon' de naam in en selecteer bij ‘Bron’ (helemaal onderaan) 'Bevolkingsregisters, 1820-1920'. Eventueel kunt u ook een periode opgeven.
Omliggende gemeenten
Er zijn bevolkingsregisters aanwezig van de gemeenten Berg en Dal, Beuningen, Druten, Heumen, Lingewaard, Mook en Middelaar, West Maas en Waal en Wijchen. Op onze website kunt u bekijken van welke jaren er bevolkingsregisters zijn: Kies voor Zoeken in Archieven en archiefstukken en vul bij 'Vrij zoeken' 'bevolkingsregister*' in en bij 'Naam van het archief' de desbetreffende gemeente. U kunt deze bevolkingsregisters, voor zover openbaar, in origineel inzien in de studiezaal.
U kunt van een groot deel van de Gelderse bevolkingsregisters ook digitaal door scans bladeren via FamilySearch. Het is noodzakelijk om een (gratis) account aan te maken om de scans te kunnen bekijken. Om de bevolkingsregisters te bekijken, begint u op de pagina Netherlands Census and Population Registers, 1574-1940. Klik op 'Door 2.668.403 afbeeldingen bladeren', kies bovenin de provincie Gelderland en vervolgens de plaats waarvan u de bevolkingsregisters wilt bekijken. U ziet dan bovenin welke registers er als scans beschikbaar zijn. Klikt u op het bevolkingsregister, dan ziet u de scans waar u doorheen kunt bladeren. De scans kunt u gratis downloaden.
Meer informatie
Op de pagina Gemeentelijke bevolkingsregistratie als bron op de website van het Centrum voor Familiegeschiedenis (CBG) vindt u meer achtergrondinformatie over bevolkingsregisters. Ook kunt u kijken op de pagina Uitleg vastbladig bevolkingsregister van website 'Uit de oude Koektrommel'.