Zoals elk jaar is de eerste dag van het nieuwe jaar waarop we open zijn voor publiek Openbaarheidsdag. Honderden archiefstukken uit de archieven die we beheren worden dan openbaar en zijn vanaf dat moment in te zien.
Het overzicht van de 860 dossiers die per 1 januari 2025 openbaar worden vindt u hier. U kunt de dossiers inzien in onze studiezaal.
Overheidsarchieven
Veruit de meeste van deze stukken zitten in gemeentelijke archieven (675). Ze bevatten bijvoorbeeld personeelsdossiers van de Nijmeegse Distributiekring en Luchtbeschermingsdienst, en dossiers over de vergunningverlening aan bedrijven door verschillende gemeenten.
Dit jaar zijn er ook de nodige dossiers met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog en in het bijzonder de zuivering van overheidspersoneel opgenomen. Zie voor deze specifieke bronnen ook de eerdere bekendmaking op onze website: Beladen oorlogsarchieven in het Regionaal Archief Nijmegen: beleid en planning - Regionaal Archief Nijmegen
Documentatiecommissie voor de Zuivering van Overheidspersoneel Nijmegen 1944 - 1946
Een voorbeeld hiervan zijn de persoonsdossiers die door de Documentatiecommissie voor de Zuivering van Overheidspersoneel Nijmegen zijn samengebracht. Hierin zijn de gegevens opgenomen van ambtenaren die van collaboratie werden verdacht.
Dat er een dossier over iemand is aangelegd zegt op zichzelf niet alles. Ook wanneer er geen bewijs voor laakbaar gedrag of onzuivere denkbeelden werd gevonden, bleef er toch een persoonsdossier bewaard. Er komen dus zowel schuldig bevonden als van alle blaam gezuiverde ambtenaren in voor. In alle geval betreft het, alleen al vanwege de verdenking, gevoelige informatie. Deze mag alleen openbaar worden gemaakt wanneer de betreffende ambtenaar niet meer in leven is.
We hebben alle persoonsdossiers uit deze collectie bekeken. Soms was daarin al een geboortedatum opgenomen. Andere hebben we gelinkt aan de reguliere persoonsdossiers van de gemeente Nijmegen om de geboortedatum te kunnen bepalen. Wanneer de persoon van wie een dossier is aangelegd is geboren vóór 1 januari 1925 mogen we ervan uitgaan dat diegene hoogstwaarschijnlijk is overleden. Het dossier is daarmee openbaar.
Bij alle personen die zijn geboren na 1 januari 1925 hebben we een vergelijking gemaakt met het Nationaal Register van Overledenen (NRO) van het Centrum voor Familiegeschiedenis. Wanneer daaruit blijkt dat de persoon inderdaad is overleden, dan wordt het dossier ook openbaar.
In alle gevallen waarin geen geboortedatum bekend is of waar geen match kon worden gevonden in het NRO, is als volgt geredeneerd: de personen waren in 1945 minimaal 18 jaar oud. Het geboortejaar is daarmee uiterlijk 1927. Om er zeker van te zijn dat een persoon 100 jaar is of ouder, tellen we hier 101 jaar bij op. Deze dossiers worden dan ook pas per 1 januari 2028 openbaar.
De persoonsdossiers die per 1 januari 2025 openbaar worden, zijn door het RAN gedigitaliseerd. Vanwege de gevoeligheid zijn zij vooralsnog alleen op de computers in onze studiezaal in te zien.
Vlaamse gaaien
Om gewapend verzet tegen de eigen overheid te voorkomen werd in 1919 de Vuurwapenwet van kracht: alle wapens moesten worden ingeleverd, tenzij aan de drager ervan een speciale machtiging was verleend. Deze moest jaarlijks worden verlengd.
In 1940 hield de gemeentepolitie in opdracht van de Duitse bezetter deze vergunningen tegen het licht. Alleen wanneer de Sicherheitspolizei vervolgens groen licht gaf, bleven de vergunningen van kracht. Anders moesten deze, uiteraard met het betreffende wapen, bij het hoofd van de plaatselijke politie worden ingeleverd.
Wat de gemeente Groesbeek betreft, vinden we de ingeleverde vergunningen terug in twee omslagen in het archief van de gemeentepolitie aldaar. Het zijn meest landbouwers die een wapen mochten bezitten voor de veiligheid van huis en erf. Maar ook de slager had een vergunning voor het schietmasker waarmee hij de slachtdieren doodde, en een patriciër aan de Nijmeegse Baan bezat voor de eigen veiligheid een automatisch pistool, merk Parabellum met 25 bijbehorende patronen. Dat de wapens ook daadwerkelijk gebruikt zijn blijkt uit de opgaaf van een ‘tuinbaas’. Hij geeft aan na augustus 1940 in de categorie ‘niet-beschermde vogels in de zin der Vogelwet 1936’ elf Vlaamse gaaien te hebben geschoten.
Het aardige van deze bron is dat alle vergunningen zijn voorzien van een pasfoto. Wie wil weten of hij misschien lijkt op een Groesbeekse voorvader met een wapenvergunning kan hier terecht: Studiezaal Nijmegen - 1791 Gemeentepolitie Groesbeek 1816 - 1951
Genealogen
Ook dit jaar worden er van diverse gemeenten de nodige bevolkingsregisters en akten van de burgerlijke stand openbaar gemaakt. Dit zijn belangrijke bronnen voor stamboomonderzoekers.